Innowacyjne, profesjonalne kosmetyki przeciwstarzeniowe i sposoby niwelowania oznak starzenia się skóry 

 

Cechy charakterystyczne starzenia i związane z nimi strategie przeciwstarzeniowe 

 

Kosmetyki „aktywne” – substancje aktywne 

• substancja, która powoduje wystąpienie biochemicznych, chemicznych, fizycznych lub fizykochemicznych efektów wpływających na fizjologię i funkcjonowanie skóry, błon śluzowych i ich przydatków, włącznie z włosami i zębami 

• o działaniu czysto fizycznym lub fizykochemicznym, oddziałujące najczęściej na warstwę rogową (np. hydrofilowe związki filmotwórcze, ceramidy, sterole, filtry UV) 

• aktywne w stosunku do receptorów (wiążą się z konkretnymi receptorami w żywych warstwach naskórka lub skóry właściwej (np. retinoidy, kwas askorbinowy) 

• zdolne do reagowania na poziomie molekularnym (regulują homeostazę pośrednio, bez ingerencji w procesy biochemiczne (np. inhibitory reakcji rodnikowych, związki redukujące melaninę) 

• zawierają białka (peptydy, aminokwasy), sacharydy (polisacharydy), lipidy, witaminy 

• enzymy (inhibitory, katalizatory), substancje przeciwutleniające, czynniki wzrostu (hormony) 

• biorą udział w licznych procesach biochemicznych zachodzących w skórze z udziałem najróżniejszych endogennych związków chemicznych 

• czynniki przeciwzapalne, przeciwprzebarwieniowe, itp. 

 

Warunki „aktywnego” działania 

• stan skóry, odpowiednie przygotowanie skóry 

• higiena  

• właściwa diagnoza – kosmetolog 

• przenikanie do skóry 

• charakter chemiczny związku 

• biodostępność (uwalnianie, wchłanianie, dystrybucja, metabolizm) 

• właściwości fizyczne 

• rozpuszczalność 

• wielkość cząsteczki aktywnej 

• forma fizykochemiczna preparatu i cząstki (nośniki: liposomy, preparaty nano- (nanosomy), kolasfery, sfingosomy, mikrokapsułki, kompleksy molekularne 

• podłoże preparatu, w którym zawarte są substancje aktywne 

Sposoby walki z procesami starzenia się komórek – związki anti-aging 

• inhibitory enzymów 

• aktywność niektórych substancji przeciwstarzeniowych, wiąże się z podniesieniem poziomu specjalnych związków tkankowych – inhibitorów metaloproteinaz (enzymów degradujących m.in. kolagen, MMP 1, 8, 13) w macierzy międzykomórkowej 

• substancje takie hamują enzymy, zabezpieczając włókna kolagenu i elastyny, zwiększając syntezę kolagenu i pobudzając w ten sposób tworzenie macierzy zewnątrzkomórkowej 

• peptydy i białka 

• czynniki wzrostu, specjalne białka pozyskiwane np. w procesach biotechnologicznych (produkowane przez systemy bakteryjne, pozyskiwane z osocza bogato płytkowego) 

• zwiększają one syntezę kolagenu i przyśpieszają regenerację naskórka, dzięki czemu skóra lepiej broni się przed procesem starzenia, a zmarszczki ulegają redukcji 

• czynnik wzrostu naskórka (EGF), transformujący czynnik wzrostu (TGF) i płytkopochodny czynnik wzrostu (PDGF) 

• można je bezpiecznie łączyć z terapią z wykorzystaniem retinolu (wraz z czynnikami wzrostu działa synergicznie, zwiększając skuteczność terapii) i silnych antyoksydantów, np. kwasu ferulowego 

 

Antyoksydanty w kosmetologii 

• do znanych, najpowszechniejszych, najsilniej działających antyoksydantów, stosowanych w pielęgnacji kosmetologicznej, należą np.: 

• witaminy (C, E), karotenoidy i retinoidy (w tym witamina A), koenzym Q10, luteina, polifenole, albumina, estrogen, glutation, melatonina, kwas moczowy, kobalt, cynk, miedź, selen i mangan 

• wiele innych, mniej znanych, ale nie mniej skutecznych związków (np. kwas felurowy, kwas α-liponowy, fenole i polifenole (np. epikatechina), tioprolina (tymonacyk), ergotioneina (tiotaina), sylimaryna, kurkumina czy reserwatrol) 

• duża większość tych związków to składniki występujące powszechnie w wielu roślinach, wykorzystywanych w kosmetykach jako ekstrakty (wyciągi) roślinne 

 

Witaminy z grupy B 

• pantenol (prowitamina B5), który łatwo penetruje skórę, wzmacnia jej odbudowę poprzez syntezę białek i mnożenie komórek (jednocześnie wykazuje efekt kojący i nawilżający) co sumarycznie przeciwdziała starzeniu się skóry 

• witamina B3 (niacyna, amid kwasu nikotynowego), która efektywnie poprawia syntezę bariery lipidowej skóry (np. ceramidów) i bariery białkowej skóry, stymulując pracę fibroblastów, sprzyjając syntezie kolagenu, co objawia się i jego zwiększoną produkcją, zmniejszeniem utraty wody i poprawą jędrności skóry 

 

AMINOKWASY – PEPTYDY – BIAŁKA 

• Dipeptydy – 2 aminokwasy 

• Tripeptydy – 3 aminokwasy 

• Oligopeptydy - 2-10 aminokwasów 

• Polipeptydy - 11-100 aminokwasów 

• Makropeptydy - ponad 100 aminokwasów – białka 

• wytworzenie peptydów składających się ze specjalnie dobranych aminokwasów o rozmiarze i/lub funkcjach pozwalającym wniknąć w skórę właściwą (naturalne są zbyt wielkie, aby mogły przeniknąć przez warstwę rogową skóry) 

• peptydy zmodyfikowane 

 

Peptydy – nowoczesne anti-aging 

• Peptydy nośnikowe – transportujące substancje aktywne w głąb skóry. Przyłączają się do innego składnika i ułatwiają mu przedostanie się do docelowego miejsca jego aktywności. Pierwsze peptydy, jakie wykorzystano najpierw w preparatach przyspieszających gojenie się ran, a później w kosmetykach odmładzających 

• Peptydy sygnalizacyjne - stymulujące syntezę białek, czyli m.in. aktywność fibroblastów do produkcji włókien podporowych skóry, kolagenu i elastyny, przyczyniając się do spłycania zmarszczek i odmłodzenia skóry. Najpopularniejszym peptydem sygnalizacyjnym jest pentapeptyd palmitylu, który stymuluje produkcję kolagenu  

• Peptydy neuroprzekaźnikowe – selektywnie rozkurczają i rozluźniają mięśnie odpowiadające za powstawanie zmarszczek mimicznych (działanie podobne do efektów zastosowania toksyny botulinowej). Peptydy neuroprzekaźnikowe przeciwdziałają ciągłym napięciom i naprężeniem skóry. 

• Peptydy modulujące działanie enzymów – hamują działanie kluczowego enzymu w procesach metabolicznych. Uzyskuje się je najczęściej z wyciągów roślinnych (np. soja, ryż), bez sztucznej syntezy. 

 

Peptydy 

• Cyclotetrapeptide-24 Aminocyclohexane Carboxylate 

• Palmitoyl Tripeptide-38 (Sequence: Pal-Lys-Met(O2)-Lys-OH) 

• Palmitoyl Pentapeptide-4 

• stymulowanie podziału i odnowy komórek skóry, wzrost gęstości skóry, poprawę jej elastyczności oraz zmniejszenie się głębokości zmarszczek 

• działanie stymulujące produkcję elastyny, glukozaminoglikanów (w tym kwasu hialuronowego), kolagenu oraz szybsze gojenie ran 

 
Peptydy IQ  

• inteligentne peptydy (czyli peptydy z dołączonym łańcuchem kwasu tłuszczowego, np. palmitynowego, który ułatwia przechodzenie kompleksu przez naskórek i wnikanie do skóry właściwej 

• Myristoyl Tetrapeptide-20 (myristoyl-Lys-Ala-Lys-Ala-NH₂) 

• Palmitoyl Pentapeptide-3 (palmitoyl-Lys-Thr-Thr-Lys-Ser-OH)  

 

Adenozyna 

• Posiada właściwości stymulujące produkcję kolagenu i elastyny w skórze, pobudza namnażanie fibroblastów, zapobiega rozpadowi kolagenu w skórze 

• Działa silnie przeciwzmarszczkowo, regeneracyjnie, ujędrniająco, wyrównuje koloryt skóry i spłyca zmarszczki, zwłaszcza w połączeniu z magnezem, cynkiem, manganem, miedzią, a także z dodatkiem peptydów 

 

Tauryna  

• silny przeciwutleniacz, wspomaga produkcję kolagenu, przeciwdziała procesom starzenia się, regeneruje naskórek 

• ma zdolności zachowania równowagi w komórkach skóry podatnych na stres, przywraca skórze witalność 

 

Heksylorezorcynol 

• pochodna rezorcyny 

• substancja czynna biologicznie o właściwościach silnie rozjaśniających przebarwienia skórne naskórkowe 

• wykazuje działanie czterokrotnie silniejsze od hydrochinonu bez ryzyka podrażnienia skóry 

• hamuje aktywność tyrozynazy odpowiedzialnej za powstawanie przebarwień, rozkładając melaninę w skórze skutecznie zwalcza problem zaburzeń pigmentacji 

• jest kluczowym składnikiem przeciwstarzeniowym – rozjaśniającym 

 

Tetraizopalmitynian askorbylu 

• lipofilowa witamina C  

• o wysokim powinowactwie do bariery lipidowej naskórka, przez co łatwo wnika w głąb skóry właściwej, gdzie pełni rolę kofaktora w produkcji kolagenu 

• najskuteczniejsza i najdroższa forma witaminy C, idealna dla osób o cerze delikatnej i nadwrażliwej, które nie tolerują witaminy C w postaci kwasu L-askorbinowego 

• posiada najwyższą stabilność wynoszącą nawet do kilkunastu miesięcy 

• nie powoduje podrażnienia ani łuszczenia skóry oraz nie wymaga niskiego pH, aby pokonać warstwę rogową 

• doskonale wspomaga ochronę przed promieniowaniem UV, stymuluje syntezę kolagenu, działa rozjaśniająco hamując produkcję melaniny, poprawia elastyczność skóry spłycając drobne zmarszczki 

• wzmacnia naczynia krwionośne poprawiając mikrokrążenie, działa łagodząco i przeciwzapalnie 

• ze względu na wysoki stopień penetracji w głąb skóry jest stosowana w niższym stężeniu (1-3%) niż kwas askorbinowy 

 

Kompleks kwasu L-askorbinowego z alantoiną 

• łączy działanie wybielające, antyoksydacyjne i przeciwstarzeniowe witaminy C z łagodzącym i nawilżającym działaniem allantoiny 

• chroni przed wolnymi rodnikami i uszkodzeniami promieniami UV, zmniejsza skutki fotostarzenia i starzenia skóry 

• zmniejsza intensywność przebarwień hamując aktywność tyrozynazy 

• rozjaśnia koloryt skóry i zmian barwnikowych na skutek uszkodzeń oksydacyjnych 

• jest aktywnym promotorem syntezy kolagenu, działa odmładzająco 

 

Rośliny – bogactwo składników aktywnych 

• (0,001 – 10%) ekstrakty wodne, glikolowe i etanolowe z owoców, nasion, kwiatów, korzeni, łodygi i liści roślin 

• duża ilość znajduje się m.in. np. w niedojrzałej kukurydzy, koniczynie, soi, szyszkach chmielu, kiełkach pszenicy, ryżu 

• w kosmetyce spośród wielu substancji wykazujących takie działanie na rośliny stosowane są np. kinetyna i zeatyna 

• są antyoksydantami, wspomagają usuwanie toksyn oraz zwiększają gęstość skóry i jej zdolności regeneracyjne, stymulując produkcję kolagenu 

 

Ekstrakty 

• ekstrakty etanolowe (75%) z Schisandra chinensis (cytryniec chiński)  

• roślina bogata w związki polifenolowe 

• ekstrakt otrzymany z cytrynowca chińskiego ze względu na potwierdzone w badaniach in vitro działanie ochronne na fibroblasty poddane ekspozycji na promieniowanie UVA, a także zdolność do zahamowania procesu melanogenezy i wpływ na inhibicję lipoksygenazy, może stanowić cenny składnik aktywny w kosmetykach anti-aging 

 

Kwas α-liponowy  

• bardzo szybko przenika do warstw skórnych i podskórnych 

• zarówno kwas α-liponowy jak i dihydroliponowy są bardzo aktywnymi antyoksydantami, przy czym, kwas dihydroliponowy jest formą bardziej aktywną 

• ma zdolność do regeneracji naturalnych antyoksydantów witaminy E oraz witaminy C, glutationu i ubichinonu (koenzym Q10) 

• hamuje czynniki wewnętrzne jak i zewnętrzne odpowiedzialne za starzenie się skóry 

• miejscowe stosowanie dwa razy dziennie kremu z 5% zawartością kwasu α-liponowego przez 12 tygodni zmniejszyło szorstkość skóry w porównaniu do placebo o około 50,8%, nastąpiła też redukcja plamek i bruzd 

 

Bajkalina 

• występująca w tarczycy bajkalskiej 

• wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwnowotworowe i antyoksydacyjne 

• przeciwdziała fotostarzeniu się skóry 

• ma zdolność stymulowania aktywności telomerazy w fibroblastach, co powoduje zwiększenie liczby podziałów tych komórek z 50 do 55 cykli 

 

Hesperydyna 

• związek chemiczny należący do grupy flawonoidów, organicznych związków naturalnie występujących w roślinach, owocach cytrusowych i warzywach, głównie pozyskiwana z pomarańczy gorzkiej i liści mięty pieprzowej 

• zwiększa aktywność witaminy C, która chroni przed oksydantami silnie wpływając na proces hamowania hialuronidazy (rozkładu kwasu hialuronowego) 

 

Algi 

• cenne źródło składników aktywnych: 

• algi z rodzajów Laminarnia, Fucus, Spirulina, Chlorella 

• źródło polisacharydów (kwasu alginowego, kwasu D-mannouronowego, laminaryny, fukoidyny), alkoholi cukrowych (sorbitolu, mannitolu), soli mineralnych (magnezu, manganu, miedzi, cynku, sodu, potasu, siarki, chloru), karotenoidów, NNKT 

• np. wpływ na wzrost ekspresji  tzw. białka Klotho 

• białko to posiada aktywność beta-glukuronidazy i jest kofaktorem dla czynnika wzrostowego fibroblastów 23 (FGF23) 

• zwierzęta pozbawione tego genu starzeją się przedwcześnie, z tego względu określany jest on mianem genu młodości, a jego aktywacja może wpływać na spowolnienie procesów starzeniowych 

• ekstrakty z różnych gatunków alg morskich Spirulina, Ascophyllum Nodosum, Laminaria Digitata, Fucus Vesiculosus i Nori, które są źródłem cennych składników przeciwutleniających, detoksykujących, nawilżających i rewitalizujących 

 

Działanie synergistyczne – super antiaging 

• serum do pielęgnacji cery dojrzałej 

• użycie ekstraktu z drzewa afrykańskiego Anogeissus leiocarpus jako składnika o działaniu przeciwrodnikowym w stężeniu 0,0001-75% 

• enzymów naprawczych DNA (w stężeniu 0,00001-35%) 

• niskocząsteczkowych peptydów z grupy heksapeptydów i/lub pentapeptydów i/lub tripeptydów i/lub dipeptydów w stężeniu 0,001-20%

 

Źródło: Sebastian Grzyb - autor, Materiały z konferencji Beauty Innovations, 8-9 grudnia 2021, Warszawa